Ανδρέας Παπανδρέου

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν οικονομολόγος και πολιτικός. Μετά τη σύλληψή του σε νεαρή ηλικία από το καθεστώς Μεταξά λόγω της συμμετοχής του σε ομάδα τροτσκιστών, διέφυγε στις ΗΠΑ, όπου υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό. Μετά την ολοκλήρωση της διδακτορικής του διατριβής, διατέλεσε καθηγητής στα πανεπιστήμια του Χάρβαρντ, της Μινεσότα και του Μπέρκλει, στο οποίο ανέλαβε χρέη προέδρου του τμήματος Οικονομικών Σπουδών από το 1956 ως το 1959. Το 1961, μετά από παραίνεση του πατέρα του, Γεωργίου Παπανδρέου, προς τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τοποθετήθηκε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Επιστημονικός Διευθυντής του νεοσύστατου Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ενώ σταδιακά ξεκίνησε και την εμπλοκή του στην πολιτική, πετυχαίνοντας για πρώτη φορά την εκλογή του ως βουλευτή το 1964 με την Ένωση Κέντρου. Ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγορήθηκε ότι οργάνωνε πυρήνα στρατιωτικών με δημοκρατικές ιδέες μέσα στον στρατό, στη γνωστή υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, η οποία χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων ως άλλοθι για το πραξικόπημα του 1967. Στη Χούντα διέτρεξε τον κίνδυνο εκτέλεσης και αποχώρησε από την Ελλάδα, αρχικά για τη Σουηδία και μετά για τη Βρετανία. Παράλληλα, οργάνωσε το αντιστασιακό Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα, το οποίο ανέπτυξε πλούσια αντιδικτατορική δράση, πολιτική και ένοπλη σε διάφορες χώρες του κόσμου. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1974 ίδρυσε το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με το οποίο εξελέγη πρωθυπουργός το 1981. Οι δύο πρώτες θητείες του σημαδεύτηκαν από πλούσιο έργο, στο οποίο μεταξύ άλλων καθιέρωσε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αποκατέστησε τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, τερμάτισε τις πολιτικές διώξεις, αναγνώρισε την Εθνική Αντίσταση, αλλά και από το περιβόητο Σκάνδαλο Κοσκωτά, υπό το βάρος του οποίου έχασε στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις της περιόδου 1989-1990. Μετά την πτώση της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, επανήλθε στην εξουσία το 1993 για μια βραχύβια τελευταία θητεία, καθώς από το 1995, η επιδείνωση της υγείας του του απαγόρευε να ασκήσει τα καθήκοντά του. Αποχώρησε από την πρωθυπουργία τον Ιανουάριο του 1996 και πέθανε τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς.